25/5/10

Επιστήµονες ρίχνουν φως στο µυστικό των µοάι του Νησιού του Πάσχα
Είχαν εγκαταλειφθεί εκεί κατά τη µετακίνησή τους προς τις ακτές ή αποτελούσαν µέρος ενός λατρευτικού δρόµου προς την είσοδο του Κάτω Κόσµου; Μια νέα έρευνα αναζητά τον ρόλο των µοάι, των τεράστιων πέτρινων αγαλµάτων της Νήσου του Πάσχα.Σύµφωνα µε τον µύθο της Πολυνησίας, οι πέτρινοι µονόλιθοι στη Νήσο του Πάσχα τοποθετήθηκαν από έναν βασιλιά ο οποίος ζήτησε τη βοήθεια των θεών προκειµένου τα αγάλµατα να περπατήσουν. Οι αρχαιολόγοι βέβαια προτιµούν την πιο πεζή θεωρία ότι ανυψώθηκαν στη θέση τους µέσα από ένα δίκτυο διαδρόµων που κατασκευάσθηκαν ακριβώς γι' αυτό τον σκοπό. Όµως µια βρετανική αρχαιολογική αποστολή η οποία µελέτησε αυτά τα γιγαντιαία αγάλµατα τα οποία βρίσκονται πεσµένα και διασκορπισµένα στο εσωτερικό του νησιού - και αποτελούν αντικείµενο συζήτησης και µελέτης ακαδηµαϊκών και εξερευνητών εδώ και πολλές δεκαετίες - κατέληξε σε ένα συµπέρασµα που απειλεί να ανατρέψει ό,τι πιστεύαµε µέχρι σήµερα. Εδώ και 50 χρόνια οι περισσότεροι επιστήµονες είχαν υιοθετήσει την άποψη ότι τα αγάλµατα είχαν εγκαταλειφθεί στην άκρη του δρόµου καθώς µεταφέρονταν από τα λατοµεία στο εσωτερικό του νησιού προς την ακτή. Υπάρχουν περίπου 1.000 αγάλµατα, τα περισσότερα σε πλατφόρµες στην περίµετρο του νησιού, ενώ όσα βρίσκονται στο εσωτερικό - γνωστά ως µοάι, έκαστο των οποίων ζυγίζει 86 τόνους - καταγράφονται σε φαινοµενικά τυχαίες θέσεις. Η µελέτη των ειδικών από το University College του Λονδίνου και το Πανεπιστήµιο του Μάντσεστερ οι οποίοι χρησιµοποίησαν µηχανήµατα υψηλής τεχνολογίας, δείχνει ότι κάθε ένα από τα µοάι είχε πέτρινη βάση και αποτελούσαν µέρος ενός λατρευτικού δρόµου ο οποίος οδηγούσε στο λατοµείο. Το λατοµείο βρισκόταν σε ένα σβησµένο ηφαίστειο, το Ράνο Ραράκου, το οποίο θεωρείτο ιερό µέρος - µια πύλη εισόδου στον Κάτω Κόσµο. «Τα αγάλµατα δηµιουργούνταν εδώ και εδώ έρχονταν να προσκυνήσουν οι κάτοικοι του νησιού, εξηγεί η δρ Σου Χάµιλτον του University College. Τα µοάι ήταν στραµµένα προς τον δρόµο τον οποίο ανέβαιναν οι προσκυνητές και υπολογίζεται ότι είχαν σµιλευθεί µεταξύ 1200 και 1500 µ.Χ. Το µεγαλύτερο έχει ύψος 10 µέτρων.


13/5/10

Η παλαιότερη γραφή της Κίνας

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στο Jiahu της επαρχίας Henan, στη δυτική Κίνα, κελύφη χελωνών ηλικίας 8.600 ετών, που είχαν επάνω τους χαραγμένες λέξεις οι οποίες αποτελούν, σύμφωνα με τους ερευνητές, τα παλαιότερα δείγμα κι γραφής που έχουν βρεθεί ποτέ.
Υπολογίζεται ότι αυτά τα δείγματα γραφής χαράχθηκαν τη νεολιθική εποχή και παρουσιάζουν κάποιες ομοιότητες με τους γραφικούς χαρακτήρες που χρησιμοποιούνταν χιλιάδες έτη αργότερα στη διάρκεια της δυναστείας Shang, από το 1700 έως το 1100 π.Χ.
Τα κελύφη βρέθηκαν μαζί με ανθρώπινα λείψανα σε 24 νεολιθικούς τάφους και σύμ­φωνα με τους ερευνητές χρησιμοποιούνταν σε διάφορες σαφηνιστικές τελετές.
Η έρευνα διε­ξάχθηκε από τον Δρ। Garman Harbottle από το Brookhaven National Laboratory της Νέας Υόρκης και μια ομάδα αρχαιολόγων από το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κινας, που βρίσκε ιαι στην επαρχία Anhui.Ιδιαίτερα εντυπωσίασε τους αρχαιολόγους το γεγονός της ομοιότητας με τη γραφή της πέριόδου Shang και προοπαθούν να καταλάβουν πώς ακριβώς συνδέονται μεταξύ τους τα δύο.


Πηγή: "
exothema"
http://www.pamepreveza.gr/News/StrangeNews/tabid/216/articleType/ArticleView/articleId/7068/--.aspx

12/5/10

Χαρτογραφήθηκε το γονίδιο του Νεάντερταλ

Αποκαλύψεις σχετικά με τη σχέση του μοντέρνου ανθρώπου με τον Νεάντερταλ.

Νέα δεδομένα για τη σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με τον Νεάντερταλ αποκάλυψαν ερευνητές οι οποίοι κατάφεραν να «χαρτογραφήσουν» το γονιδίωμα του προϊστορικού μας «ξαδέλφου»


Ένα πολύ σημαντικό συμπέρασμα το οποίο προέκυψε από τη μελέτη, ήταν ότι είχαν υπάρξει επιμειξίες ανάμεσα στα δύο είδη- αν και ήταν σε μικρή κλίμακα.
«Πλέον μπορούμε να πούμε ότι, σχεδόν σίγουρα, είχαν λάβει χώρα επιμειξίες μεταξύ σύγχρονων ανθρώπων και Νεάντερταλ» είπε ο Ρίτσαρντ Γκρην, του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια- Σάντα Κρουζ, ένας εκ των επικεφαλής της μελέτης.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο τεύχος Μαΐου του έγκυρου επιστημονικού περιοδικού «Science», και βασίστηκε στο γενετικό υλικό που συγκεντρώθηκε από κόκαλα ηλικίας 40.000 ετών, τα οποία είχαν βρεθεί στην Κροατία.
Ο Νεάντερταλ θεωρείται ο κοντινότερος εξελικτικός «συγγενής» μας. Εμφανίστηκε πριν από 400.000 χρόνια και κινήθηκε κυρίως στην Ευρώπη και τη Δυτική Ασία. Εξαφανίστηκε πριν από περίπου 30.000 χρόνια.
Η χαρτογράφηση του γονιδιώματος είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς αποτελεί μοναδική πηγή πληροφοριών σχετικά με τον σύγχρονο άνθρωπο.
«Για πρώτη φορά μπορούμε να προσδιορίσουμε γενετικά χαρακτηριστικά τα οποία μας διαφοροποιούν από άλλους οργανισμούς, καθώς και από τους κοντινότερους εξελικτικά συγγενείς μας» είπε ο Σβάντε Πάαμπο, του Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Μαξ Πλανκ (Λειψία).
Οι ερευνητές δημοσίευσαν έναν κατάλογο γενετικών χαρακτηριστικών τα οποία συναντώνται στο σύγχρονο άνθρωπο αλλά όχι στον Νεάντερταλ ή τους πιθήκους.
Οι κοντοί, με «τραχιά» χαρακτηριστικά Νεάντερταλ έζησαν σε μέρη της Ευρώπης, της Κεντρικής Ασίας και της Μ. Ανατολής για περίπου 170.000 χρόνια. Οι τελευταίες ενδείξεις σχετικά με αυτούς χρονολογούνται 28.000 χρόνια στο παρελθόν, με το Γιβραλτάρ να αποτελεί το τελευταία επιβεβαιωμένο «καταφύγιό» τους.
Η εξαφάνισή τους έχει αποτελέσει αντικείμενο υποθέσεων και έντονων διαφωνιών στην επιστημονική κοινότητα, καθώς έχει επιβεβαιωθεί η συνύπαρξή τους, για ένα χρονικό διάστημα, με τον σύγχρονο άνθρωπο.
Ο πρόγονος ήταν κοινός, με τον Νεάντερταλ να ακολουθεί δική του εξελικτική πορεία πριν από 300.000 χρόνια.
Όσον αφορά τις επιμειξίες με το σύγχρονο άνθρωπο, εκτιμάται ότι έλαβαν χώρα κυρίως στη Μ। Ανατολή, λίγο μετά την αποχώρηση από την Αφρική και την εξάπλωση στην Ευρασία. Το ποσοστό του γονιδιώματος του σύγχρονου ανθρώπου που προέρχεται από τους Νεάντερταλ εκτιμάται πως κυμαίνεται ανάμεσα στο 1και το 4%.


«Εργαστήριο» 11.000 ετών στη Γαύδο

ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΨΙΑΝΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΜΗΛΟ

Η Γαύδος αποτελεί έναν προνομιακό χώρο εντοπισμού της ανθρώπινης δραστηριότητας της Παλαιολιθικής περιόδου, αφού εργαλεία που βρέθηκαν στο νησί της νότιας Κρήτης χρονολογούνται από το 200000-120000 π.Χ όπως ένας χειροπέλεκυς, «χωρίς να αποκλείεται και μία πρωιμότερη χρονολόγηση έως και το 700000», ενώ το εξίσου εντυπωσιακό στοιχείο είναι πως έχουν βρεθεί εργαλεία που καλύπτουν διαχρονικά την Παλαιολιθική περίοδο μέχρι και το 7000 π.Χ περίπου.
Ταυτόχρονα γύρω στο 11000 εντοπίζεται οψιανός μεταφερμένος από τη Μήλο και επιπρόσθετα στη θέση Αγιος Παύλος της Γαύδου λειτουργεί ένα είδος πρώιμου «εργαστηρίου» παραγωγής εργαλείων, με ό,τι μπορεί να σημαίνει η έννοια εργαστήριο αυτή την περίοδο. Τα κλιματολογικά και περιβαλλοντικά δεδομένα την περίοδο αυτή στη Γαύδο και στην ευρύτερη περιοχή είναι εντελώς διαφορετικά από τα σημερινά.
Τα ευρήματα :
Η εν λόγω ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης σε συνεργασία με την ΚΕ' Εφορεία Χανίων, με επικεφαλής την καθηγήτρια Αρχαιολογίας του προαναφερόμενου Τμήματος, Κατερίνα Κόπακα. Τα ευρήματα επιβεβαίωσε επιστημονικά ο αρχαιολόγος της ΚΕ' Εφορείας Χανίων, Χ. Ματζάνας, ειδικευμένος στην Παλαιολιθική περίοδο, και παρουσιάστηκαν στο Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο που πραγματοποιήθηκε το 2006 και στο εξής ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο και πτυχές επιστημονικού ενδιαφέροντος για την Παλαιολιθική περίοδο στην Κρήτη.
Η κ. Κόπακα τονίζει στην «Ε»: «Τα ευρήματα παραπέμπουν σε πρώιμους παλαιολιθικούς έως και μεσολιθικούς ορίζοντες και προέρχονται από πολλούς υπαίθριους χώρους. Για την αναγνώρισή τους χρησιμοποιήθηκε η μακροσκοπική εξέταση (μορφολογία/τυπολογία, τεχνολογία, μετρολογία, υλικό υπόβαθρο, κατάσταση επιφάνειας), σε γεωαρχαιολογικές παραμέτρους (συνήθης συνάφεια με ζώνες ερυθρογής, πρώτη ύλη από εντοπισμένες τοπικές πηγές)».
Για τα ευρήματα καθ' αυτά, τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν καθώς και τις περιόδους που καλύπτουν η κ. Κόπακα τόνισε: «Οι λιθοτεχνίες της Κάτω Παλαιολιθικής περιόδου στη Γαύδο, αν και φαίνονται κατ' αρχάς ως παράδοξο, εδράζονται στα τέχνεργα που βρέθηκαν με τα τυπολογικά χαρακτηριστικά που έχουν οι χειροπελέκεις.
Συγκεκριμένα, ο υπο-καρδιόσχημος χειροπέλεκυς από τοπικό ραδόχρωμο ασβεστόλιθο, που βρέθηκε στην παραλία του Σαρακήνικου, διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα εργαλείου των εξελιγμένων Αχελαίων λιθοτεχνιών.

Η χρονολόγησή του μπορεί να γίνει προς το τέλος της ύστερης Κατώτερης Παλαιολιθικής περιόδου από το 200000-120000, χωρίς να αποκλείεται όμως μια πολύ πρωιμότερη χρονολόγησή του έως και 700000 χρόνια πριν.


Η χρήση του ασβεστόλιθου σχετίζεται σε αντίστοιχες λιθοτεχνίες της βόρειας αφρικανικής ακτής, ενώ το σχήμα του εργαλείου παραπέμπει σε -σύγχρονες των αφρικανικών- ελλαδικές και ευρωπαϊκές λιθοτεχνίες। Σχετικές μελέτες και παρατηρήσεις έχει πραγματοποιήσει ο Χ. Ματζάνας. Η αλλοιωμένη αρχική κατάσταση του εν λόγω αντικειμένου συμβαδίζει με την πρώιμη χρονολόγησή του.
Νεότερες παρεμβάσεις που έχουν γίνει στο ίδιο εργαλείο, ανανεώνοντας τις κόψεις του πλευρικού ξυστήρα, καθώς και εντοπισμένες φθορές του από μεταγενέστερη χρήση, δίνουν στο εργαλείο τον χαρακτήρα "παλιμψήστου".
Εντοπίστηκε ένας ακέραιος χειροπέλεκυς-κοπέας με μερική απολάξευση της ίδιας όψης σε κροκάλα πλουτώνιου, ενδεχόμενα γρανοδιορίτη, κοντά στη θέση Κοπανέλο. Επίσης βρέθηκε μεγάλος δισκοειδής πυρήνας με κεντροφερείς αποσπάσεις κυρίως στη μια όψη, που έχει διαμορφωθεί από κατάτμηση κροκάλας αδρόκοκκου ψαμμίτη».
Η καθηγήτρια, αναφερόμενη στον Αγιο Παύλο και τη σημασία του, δηλώνει: «Τα μεγαλύτερα σύνολα των πρωιμότερων φάσεων της Παλαιολιθικής προέρχονται από τον Αγιο Παύλο, που είχε μάλλον κυρίως εργαστηριακό χαρακτήρα πρωτογενούς κατεργασίας της πρώτης ύλης. Τα εν λόγω τέχνεργα με βάση την τυπολογία του υλικού κατασκευής και της κατάστασης της επιφάνειάς τους κατατάσσονται σε πέντε ομάδες που φαίνεται να αντιστοιχούν σε διακριτές χρονολογικές περιόδους και συγκροτούν μια προκαταρκτική περιοδολόγηση των εργαλειοτεχνειών της Γαύδου.
Στα τέχνεργα της δεύτερης ομάδας κατατάσσονται αντικείμενα που βρέθηκαν μεμονωμένα στον Κάβο, στα Σιόπατα-Μπολέτες και στα Βατσιανά-Ελληνικά. Εδώ υπερισχύουν ποσοτικά τα προϊόντα κατάτμησης, υπάρχουν όμως και ορισμένα διαμορφωμένα εργαλεία πρώιμης τυπολογίας, λιάνιστρα και κάποια οδοντωτά. Οσον αφορά τη Μέση Παλαιολιθική περίοδο διαφαίνεται πως στη Γαύδο υπάρχουν οι περισσότερες ενδείξεις θέσεων και εργαλείων.
Η λιθοτεχνία
Στα χαρακτηριστικά τέχνεργα της τρίτης ομάδας του Αγίου Παύλου κατά την Πρώιμη Μέση Παλαιολιθική περίοδο (120000-75000), που έχουν κιτρινόλευκη πατίνα -βρέθηκαν κυρίως στα Βατσιανά και στον Κάβο- περιλαμβάνονται ξυστήρες, οδοντωτά, αποκρούσματα Λεβαλλουά κ.λπ.
Η λιθοτεχνία αυτή μπορεί να τοποθετηθεί στην Πρωτο-Μουστέρια και να εγγραφεί σε μια πρώιμη έκφανση του τυπικού Μουστέριου του ευρύτερου ελλαδικού χώρου».
Η ίδια καθηγήτρια βεβαιώνει ότι στη Γαύδο υπάρχουν τέχνεργα της Υστερης Μέσης έως και την Πρώιμη Ανω Παλαιολιθική περίοδο, με χαρακτηριστικότερο εύρημα ένα «σύνθετο εργαλείο-πλευρικό ξυστήρα και οπέα από τον Αγιο Παύλο».Από την ίδια τοποθεσία προέρχονται τέχνεργα που έχουν δημιουργηθεί με τη χρήση χαλαζία.Πλήρως καλύπτεται και όλη η Ανω Παλαιολιθική περίοδος με ευρήματα λιγότερα, με σημαντικότερα τις αιχμές με στομωμένη ράχη. Τέλος, το χαρακτηριστικότερο στοιχείο της Τελικής Παλαιολιθικής περιόδου-Μεσολιθικής είναι η εισαγωγή του οψιανού από τη Μήλο γύρω στην ενδέκατη χιλιετία. *