Τα πρώτα φτερά ανήκαν σε δεινόσαυρους ηλικίας άνω των 150 εκατ. ετών

Είναι πια οριστικό: Οι δεινόσαυροι ήσαν οι πρόγονοι των πουλιών. Μια σειρά από καλοδιατηρημένα απολιθώματα δεινοσαύρων, που βρέθηκαν στη βορειοανατολική Κίνα, αποκαλύπτουν τα παλαιότερα φτερά που έχουν ποτέ βρεθεί. Τα φτερά ανήκουν σε πλάσματα ηλικίας άνω των 150 εκατ. ετών και είναι αναμφισβήτητα αρχαιότερα από αυτά του «Αρχαιοπτέρυγα», του παλαιότερου μέχρι σήμερα ανακαλυφθέντος πουλιού, που έχει βρεθεί στη Γερμανία.
Η ανακάλυψη, η οποία έγινε από κινέζους ερευνητές, υπό τον καθηγητή Xu Xing της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών του Πεκίνου, και παρουσιάστηκε στο περιοδικό Nature, σύμφωνα με το BBC, αποτελεί την οριστική απόδειξη ότι οι δεινόσαυροι προηγήθηκαν εξελικτικά των πουλιών.
Η θεωρία της προέλευσης των πουλιών από τους δεινόσαυρους πάντα συναντούσε δυσκολίες, επειδή δεν είχαν βρεθεί μέχρι σήμερα φτερά αρχαιότερα από αυτά του Αρχαιοπτέρυγα. Όμως τα νέα απολιθώματα, από δύο διαφορετικές τοποθεσίες της Κίνας, είναι περίπου 10 εκατ. χρόνια παλαιότερα από αυτά του γερμανικού πουλιού, το οποίο ανακαλύφθηκε στο τέλος του 19ου αιώνα. Ο ένας από τους δεινόσαυρους (με την ονομασία “Anchiornis huxleyi”) διαθέτει εκτεταμένο φτέρωμα στο σώμα, τα πόδια και την ουρά του.
Ένα προηγούμενο απολίθωμα που είχε βρεθεί νωρίτερα φέτος, δεν ήταν πλήρες, αλλά το δεύτερο δείγμα, που βρέθηκε πρόσφατα, είναι άψογα διατηρημένο και επέτρεψε στους κινέζους επιστήμονες να καταλάβουν πια την μεγάλη εξελικτική σημασία του για την προέλευση των πουλιών και του πετάγματος.

Πηγή:

http://www.enet.gr/?i=news.el.episthmh-texnologia&id=85855

«Κβαντική εμπλοκή» : Αμερικανός φυσικός παρουσιάζει «απίστευτη» θεωρία

Κβαντική «εμπλοκή» και «αμνησία» : όταν (αν) ο χρόνος «κάνει κύκλους» .

Η «κβαντική εμπλοκή», το μυστηριώδες φαινόμενο, σύμφωνα με το οποίο, κατά την κβαντομηχανική, δύο πράγματα σε απόσταση μεταξύ τους, μπορούν αυτόματα να αλληλεπιδρούν και να αλλάζουν ταυτόχρονα, ίσως πάει πολύ μακρύτερα - ή μάλλον πολύ πιο κοντά - από ό,τι φανταζόμαστε: στο ίδιο μας το κεφάλι, στη μνήμη και τη συνείδησή μας.

Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς ενός αμερικανού φυσικού του αμερικανικού πανεπιστημίου ΜΙΤ, όλοι μας βλέπουμε γύρω μας παράξενα πράγματα, όπως σπασμένα τζάμια που ξαφνικά αυτοεπιδιορθώνονται μόνα τους, σπασμένα αυγά που ξανασυναρμολογούνται ή φλιτζάνια καφέ που ξαφνικά ζεσταίνονται μόνα τους - απλώς δεν τα θυμόμαστε!
Ο εξωφρενικός αυτός ισχυρισμός έγινε με κάθε σοβαρότητα από τον φυσικό Λορέντσο Μακόνε και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό φυσικής «Physical Review Letters», σύμφωνα με τον «Γκάρντιαν» και το «New Scientist» . Όπως αναφέρει ο επιστήμονας, στην καθημερινότητα όλοι βιώνουμε υποκειμενικά το γνωστό «βέλος του χρόνου», δηλαδή αν ένας καφές κρυώσει ή ένα τζάμι σπάσει, η διαδικασία αυτή δεν μπορεί να αντιστραφεί χρονικά από μόνη της - εκτός κι επέμβουμε εμείς στη συνέχεια.
Τα καθημερινά φαινόμενα υπάγονται στο δεύτερο «νόμο της θερμοδυναμικής», που λέει ότι η «εντροπία», δηλαδή ο βαθμός αταξίας ενός κλειστού συστήματος ποτέ δεν μειώνεται, ούτε προς το μέλλον ούτε προς το παρελθόν. Το μυστήριο του «βέλους του χρόνου» είναι ότι η εντροπία (αταξία) αυξάνει μόνο προς το μέλλον, όπως ακριβώς η θερμότητα κινείται πάντα προς μια κατεύθυνση: από το πιο ζεστό αντικείμενο προς το πιο κρύο και όχι αντίστροφα.
Πιο απλά, όταν ένα τζάμι σπάσει (δηλαδή αυξηθεί η «αταξία» του, άρα και η συνολική εντροπία στο σύμπαν), δεν είναι δυνατό η ζημιά να αποκατασταθεί μόνη της, δηλαδή να μειωθεί η εντροπία (θα πρέπει αργότερα να έρθει ο τζαμάς και να καταβάλει νέα προσπάθεια, δηλαδή νέα ενέργεια, για να το φτιάξει). Αν, πάλι, ένα συμπιεσμένο αέριο διαχυθεί στην ατμόσφαιρα, δεν πρόκειται ξανά μόνο του να συμπιεστεί στο δοχείο όπου βρισκόταν πριν κοκ. Όσο πιο μεγάλη η εντροπία σε ένα σύστημα τόσο λιγότερη πληροφορία περιέχει.
Όμως ο νόμος της εντροπίας είναι ουσιαστικά στατιστικός και αφορά μεγάλους αριθμούς σωματιδίων (που απαρτίζουν το σπασμένο τζάμι, το διαφυγόν αέριο κ.λπ). Το πρόβλημα -και το μυστήριο- είναι ότι, σύμφωνα με τους φυσικούς, οι νόμοι που κυβερνούν τη συμπεριφορά των μεμονωμένων σωματιδίων δεν υπόκεινται ομοίως στο «βέλος του χρόνου», αλλά αντίθετα επιτρέπουν την αντιστροφή της κατεύθυνσης στον χρόνο. Θεωρητικά, αυτό θα σήμαινε ότι το σπασμένο τζάμι αυτομάτως παύει να είναι σπασμένο!
Σύμφωνα με τον Μακόνε, στην πραγματικότητα τέτοια γεγονότα που μειώνουν την αταξία και την εντροπία (ο καφές ξαναζεσταίνεται μόνος του, το τζάμι αυτοεπιδιορθώνεται αστραπιαία, το αέριο ξαναμπαίνει στο δοχείο κ.λπ.) συμβαίνουν συνεχώς γύρω μας, απλώς δεν μπορούμε να τα δούμε, επειδή η μνήμη του γεγονότος έχει διαγραφεί από τον εγκέφαλό μας «κατ' ανάγκην» . Ο Μακόνε τονίζει ότι οι μνήμες σχηματίζονται μεν, αλλά αμέσως διαγράφονται.
Όπως υποστηρίζει (χρησιμοποιώντας μαθηματικούς υπολογισμούς για να υποστηρίξει τη θέση του), όταν βλέπουμε γύρω μας, η μνήμη μας βρίσκεται σε μια «κβαντική εμπλοκή» με το περιβάλλον μας. Ο παρατηρητής (εμείς) που παρατηρεί ένα αντικείμενο και «εμπλέκεται» κβαντικά με αυτό, αυξάνει τις πληροφορίες που εισρέουν στον εγκέφαλό του, την ίδια στιγμή που μικραίνει η πληροφορία (και αυξάνεται η εντροπία) στο υπό παρατήρηση αντικείμενο. Όταν όμως «απεμπλεκόμαστε» από αυτό, αυτομάτως διαγράφεται η μνήμη του παρατηρητή, δηλαδή η δική μας.
Φυσικά, παρά τους θεωρητικούς συλλογισμούς του και τις μαθηματικές εξισώσεις του, ο Μακόνε δεν μπορεί να αποδείξει χειροπιαστά ότι όντως γύρω μας κάθε στιγμή συμβαίνουν τέτοια απίστευτα πράγματα και ότι όντως η φύση σε μεγάλη κλίμακα συμπεριφέρεται κβαντομηχανικά. Αυτό που δείχνει - ή προσπαθεί να δείξει- είναι ότι αν (και μόνο αν) τέτοια πράγματα συμβαίνουν, τότε δεν θα τα θυμόμαστε.
Από την πλευρά του, ο Μακόνε θεωρεί ότι πράγματι η φύση συμπεριφέρεται τόσο στο μικροεπίπεδο όσο και στο μακροεπίπεδο κβαντικά, επειδή τελικά το σύμπαν δεν είναι ενιαίο, αλλά αποτελεί ένα πολύ-σύμπαν αποτελούμενο από πολλά παράλληλα σύμπαντα, ένα για κάθε ξεχωριστή φυσική πραγματικότητα. Σε κάποια από αυτά τα σύμπαντα (που το μυαλό μας «διαγράφει» ), τα σπασμένα αυγά και τα σπασμένα τζάμια ξανακολλάνε μόνα τους. Αλλά, δυστυχώς, προς το παρόν τουλάχιστον, ούτε αυτό μπορεί να αποδειχτεί...

Πηγή:

http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_11/09/2009_296967

Χρήση νανοϋλικών από αρχαίους πολιτισμούς

Γνώση παρασκευής νανοϋλικών με μεγάλη σταθερότητα στο χρόνο

κατείχαν αρχαίοι πολιτισμοί.

Τη γνώση και την τεχνολογία να παράγουν χρωστικές ουσίες με νανο-υλικά, με ιδιότητες που παραμένουν ανεξίτηλες στο πέρασμα των αιώνων, κατείχαν οι αρχαίοι πολιτισμοί των Αιγυπτίων και των Μάγιας, οι οποίοι φαίνεται πως είχαν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ακόμη και συνθετικά υλικά σε εργαστήρια της εποχής τους.
Η διαπίστωση προκύπτει από έρευνες που γίνονται σε εργαστήρια ανά τον κόσμο, στα οποία χρησιμοποιείται μία νέα μέθοδος ανάλυσης έργων τέχνης και αρχαιολογικών αντικειμένων, μέσω ακτίνων Χ, που παράγονται σε επιταχυντές ηλεκτρονίων.
Τη μέθοδο αυτή και τις πολλαπλές εφαρμογές της παρουσίασε στο 25ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φυσικής Στερεάς Κατάστασης και Επιστήμης των Υλικών, που διοργανώνει το τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο Τελλόγλειο Ιδρυμα, ο ερευνητής του εργαστηρίου Brookhaven των Ηνωμένων Πολιτειών, Έρικ Ντόριχι.
Ένα από τα πιο ενδιαφέρονται συμπεράσματα των ερευνών αυτών αφορά τη δυνατότητα των Αιγυπτίων να παράγουν συνθετικές ουσίες, που χρησιμοποιούσαν στην καθημερινή τους κοσμετολογία, αλλά και τη φαρμακολογία. Παράδειγμα αποτελεί μία συνθετική άσπρη ουσία, την οποία δημιούργησαν οι «αλχημιστές» της εποχής, το 3.000 π.Χ., «αποκρυπτογραφώντας» τα μυστικά της νανοτεχνολογίας. Αυτή πιθανώς χρησιμοποιούνταν στο δέρμα, τα μαλλιά και τα μάτια ως φάρμακο.
Κατείχαν, μάλιστα, και την εμπειρική γνώση της μίξης των κατάλληλων υλικών της φύσης. Διεθνής εταιρία που δραστηριοποιείται στην κοσμετολογία έδειξε ενδιαφέρον για make up που φορούσαν στο πρόσωπο και το σώμα οι Αιγύπτιες, αλλά χρησιμοποιούνταν και στις μούμιες.
Το make up βρέθηκε ανέγγιχτo, σε αλαβάστρινα βαζάκια, μέσα σε αιγυπτιακούς τάφους και η παρασκευή του προέρχονταν από τη μίξη φυσικών μετάλλων (σίδηρος και ψευδάργυρος) από την Ερυθρά Θάλασσα, έχοντας την ιδιότητα να παραμένει αναλλοίωτο στο χρόνο. Οι έρευνες επικεντρώνονται στις επιπτώσεις από τη μακροχρόνια χρήση του στο ανθρώπινο σώμα.
«Χρησιμοποιούσαν την ίδια τεχνολογία στους χρωματισμούς των κεραμικών και των κοσμημάτων τους, κάτι που εμείς γνωρίζουμε σήμερα θεωρητικά» ανέφερε ο κ. Ντόριχι.
Με τη μέθοδο ακτίνων Χ, που παράγονται σε επιταχυντές ηλεκτρονίων, μελετήθηκε και ο ειδικός χρωματισμός του «μπλε των Μάγιας», που διασώζεται ακόμη και σήμερα λαμπερό και ζωντανό σε κεραμικά του 8ου αιώνα.
Το χρώμα χρησιμοποιούνταν σε αγάλματα, σκεύη, ρούχα, σε καλλυντικά και τατουάζ και η μεγάλη του ανθεκτικότητα αποτέλεσε γρίφο για τους επιστήμονες, καθώς η χημική του σύσταση τυποποιήθηκε πρόσφατα. Πηγή ακατέργαστων υλικών για την παρασκευή του ήταν η λάσπη και το φυτό indigo.
«Η κατανόηση της προέλευσης και της χρήσης των υλικών, που παρέμεναν σταθερά στο χρόνο, από τους αρχαίους πολιτισμούς, μπορεί να μας βοηθήσει να μελετήσουμε ουσίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλους τους τομείς της σημερινής επιστήμης, από τα πιο απλά μέχρι τα πιο σύνθετα, όπως για παράδειγμα στην κατασκευή αποθηκών για πυρηνικά απόβλητα», εξήγησε ο κ. Ντόριχι.
Η νέα μέθοδος ακτίνων Χ χρησιμοποιήθηκε και σε γνωστό πίνακα του Βαν Γκονγκ ("Patch of Grass», 1886, Παρίσι), ζωγραφισμένο σε καμβά και, όπως προέκυψε, κάτω από τον ίδιο πίνακα, προϋπήρχε ζωγραφισμένο πορτρέτο γυναίκας. Όπως φαίνεται, ο ζωγράφος χρησιμοποίησε τον ίδιο καμβά για το νέο του έργο, καλύπτοντας το πορτρέτο, με λευκή άσπρη βάση.
Πειραματικά, η μέθοδος των ακτίνων Χ από επιταχυντές ηλεκτρονίων άρχισε να εφαρμόζεται το 1995 σε έργα τέχνης και αρχαιολογικά ευρήματα, ωστόσο αναπτύχθηκε μετά το 2000, προσφέροντας ακριβείς πληροφορίες για τη χημική σύσταση και τα υλικά των υπό μελέτη αντικειμένων.

Πηγή:

http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_21/09/2009_298581
www,kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Σεληνιακό νερό και ψύχος

ΛΟΝΔΙΝΟ. Δύο εντυπωσιακές ειδήσεις από τον φυσικό μας δορυφόρο προκαλούν πολλές συζητήσεις στην επιστημονική κοινότητα. Η ΝΑSΑ ανακοίνωσε ότι στο βάθος κρατήρων που βρίσκονται στον Νότιο Πόλο της Σελήνης (σε σημεία που δεν τα βλέπει ο ήλιος) η θερμοκρασία βρίσκεται στους-240 βαθμούς Κελσίου. Πρόκειται για το πιο ψυχρό σημείο που έχει εντοπιστεί ως σήμερα στο ηλιακό μας σύστημα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το μέρος αυτό είναι πιο κρύο και από τα πλέον μακρινά σώματα του ηλιακού μας συστήματος όπως ο Πλούτωνας και άλλοι παγωμένοι βράχοι που βρίσκονται στα σύνορα του πλανητικού μας συστήματος. Την ανακάλυψη έκανε ο δορυφόρος LRΟ της ΝΑSΑ, o οποίος ξεκίνησε πριν από μία εβδομάδα τη δημιουργία του πρώτου πλήρους χάρτη θερμοκρασιών στο φεγγάρι. Ταυτόχρονα ο LRΟ έχει εντοπίσει ίχνη νερού (σε παγωμένη μορφή) στο υπέδαφος της Σελήνης και η διαστημοσυσκευή LCRΟSS θα προσπαθήσει σε λίγες εβδομάδες να επιβεβαιώσει την ύπαρξή του καθώς θα προσεδαφιστεί σε κρατήρα στον οποίο πιθανολογείται ότι υπάρχει νερό.

Πηγή:

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=33&artId=289651&dt=22/09/2009

Ανακαλύφθηκαν τα αρχαιότερα πέτρινα εργαλεία στην Ευρώπη

Τα πρώτα εξελιγμένα πέτρινα εργαλεία που ανακαλύφθηκαν στην Ευρώπη είναι πολύ παλαιότερα από ότι αρχικά είχε εκτιμήσει η επιστημονική κοινότητα.

Μέχρι τώρα, χρονολογούνταν περίπου πριν από 500.000 χρόνια. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία νέας έρευνας, εργαλεία που βρέθηκαν σε σπήλαιο της Ισπανίας, κοντά στη Γρανάδα, η ηλικία των πρώτων εξελιγμένων εργαλείων φτάνει τα 900.000 χρόνια.Τα εργαλεία που βρέθηκαν είναι κυρίως τσεκούρια με διπλή κόψη. Η νέα χρονολόγηση έγινε από Γκάρι Σκοτ και τον Λούις Γκίμπερτ του Κέντρου Γεωχρονολόγησης του πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας.

Η μελέτη τους δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα νέα στοιχεία αποτελούν πρόσθετες ενδείξεις ότι οι πρόγονοι των ανθρώπων μετανάστευσαν στην Ευρώπη από την Αφρική πολύ νωρίτερα από ό,τι θεωρείτο μέχρι τώρα.Τα αρχαιότερα στον κόσμο πιο επεξεργασμένα πέτρινα εργαλεία, όπως τσεκούρια με δύο κόψεις και μπαλτάδες, έχουν βρεθεί στην Αφρική και χρονολογούνται πριν περίπου 1,5 εκατ. χρόνια, στην Πρώιμη Πλειστόκαινο γεωλογική περίοδο. Εξάλλου, παρόμοια εργαλεία ηλικίας 700.000 ετών έχουν βρεθεί στην Κίνα και το Ισραήλ. Όμως στην Ευρώπη τα παλαιότερα τσεκούρια μέχρι σήμερα, που ανήκουν στη λεγόμενη "Αχελαία" πολιτισμική φάση, δεν ξεπερνούσαν σε παλαιότητα το μισό εκατομμύριο χρόνια.

Πηγή:

http://www.enet.gr/?i=news.el.episthmh-texnologia&id=80755

Εντοπίστηκε η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη μαύρη τρύπα

Ιάπωνες αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα γιγάντιο γαλαξία, που περιβάλλει την πιο μακρινή υπερμεγέθη μαύρη τρύπα που έχει ποτέ βρεθεί. Ο γαλαξίας, μεγάλος όσο ο δικός μας περίπου, βρίσκεται σε απόσταση 12,8 δισ. ετών φωτός και η τερατώδης μαύρη τρύπα του περιέχει ύλη τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο φορές περισσότερη από τον ήλιο μας.
Η ανακάλυψη έγινε από τον αστρονόμο Τομοτσούγκου Γκότο του πανεπιστημίου της Χαβάης και τους συνεργάτες του, με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου «Σουμπάρου» στο όρος Μάουνα Κέα, και δημοσιεύτηκε στο αστρονομικό περιοδικό «Monthly Notices» της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας του Λονδίνου.
Οι αστρονόμοι ξαφνιάστηκαν που βρήκαν έναν τόσο μεγάλο γαλαξία να υπάρχει σε μια εποχή που το σύμπαν είχε μόνο το 1/16 της σημερινής ηλικίας του και παράλληλα να «φιλοξενεί» μια τέτοια γιγάντια μαύρη τρύπα. Όπως εκτιμούν, τόσο ο γαλαξίας και η μαύρη τρύπα πρέπει να σχηματίστηκαν τρομερά γρήγορα στο πρώιμο σύμπαν.
Η ανακάλυψη περιπλέκει το μυστήριο του πώς γαλαξίες και μαύρες τρύπες σχηματίστηκαν και εξελίχτηκαν από κοινού στο σύμπαν. Επιπλέον, αντίθετα με τις μικρότερες μαύρες τρύπες, που θεωρούνται ότι σχηματίζονται όταν ένα πολύ μεγάλο άστρο πεθαίνει και καταρρέει προς το εσωτερικό του, η προέλευση των τεράστιων μαύρων οπών παραμένει ένα άλυτο μυστήριο.
Μια εκδοχή είναι ότι προέρχονται από τη συγχώνευση μικρότερων μαύρων οπών. Όταν σχηματίζονται, τέτοιες υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες συνεχίζουν να μεγαλώνουν, επειδή η τρομακτική βαρύτητά τους έλκει συνεχώς ύλη από το γύρω χώρο τους. Η ενέργεια που απελευθερώνεται στη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, εξηγεί το έντονο φως που εκπέμπεται από την περιοχή γύρω από τις μαύρες τρύπες.

Πηγή:
www.kathimerini.gr με πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_04/09/2009_295407

Σκουλαρίκια και κολιέ ηλικίας 80.000 - 110.000 ετών

Σε εμπόριο κοσμημάτων επιδίδονταν οι πρώτοι εκπρόσωποι του homo sapiens.

Τρυπημένες χάντρες από κοχύλια, που ανακαλύφθηκαν σε τέσσερις τοποθεσίες στο Μαρόκο, επιβεβαιώνουν ότι οι πρώτοι σύγχρονοι άνθρωποι (homo sapiens) φορούσαν συστηματικά και πιθανότατα εμπορεύονταν συμβολικά κοσμήματα ήδη πριν τουλάχιστον 80.000 χρόνια.
Είχαν προηγηθεί πρόσφατα παρόμοια ευρήματα, ακόμα παλαιότερα (ηλικίας μέχρι 110.000 ετών) στην Αλγερία, το Μαρόκο, το Ισραήλ και τη Ν.Αφρική, τα οποία θεωρούνται οι αρχαιότερες μορφές προσωπικής διακόσμησης, που έχουν ποτέ βρεθεί. Οι σχετικές ανακαλύψεις -που αποτελούν ένα κρίσιμο βήμα για τη δημιουργία της σύγχρονης ανθρώπινης κουλτούρας- παρουσιάζονται στο περιοδικό PNAS της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ.
Το πιο πρόσφατο εύρημα αφορά την ανακάλυψη 25 χαντρών από θαλασσινά κοχύλια, ηλικίας 70.000 - 85.000 ετών, στο Μαρόκο, από ομάδα ευρωπαίων ερευνητών από 12 χώρες, υπό τον Φρανσέσκο ντ' Ερίκο, διευθυντή του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας, στο πλαίσιο του διεπιστημονικού προγράμματος EUROCORES του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Επιστημών (ESF) σχετικά με την καταγωγή του ανθρώπου και των γλωσσών, το οποίο βασίζεται στη συνεργασία βιολόγων-γενετιστών, γλωσσολόγων, ανθρωπολόγων, αρχαιολόγων, νευροφυσιολόγων, ψυχολόγων κ.α.
Όλες οι χάντρες έχουν τρύπα στο κέντρο φτιαγμένη από ανθρώπινα χέρια, ενώ μερικές έχουν ίχνη χρωστικής ουσίας, καθώς και παρατεταμένης χρήσης, μια ένδειξη ότι φοριούνταν ως διακοσμητικά κοσμήματα. Το γεγονός ότι βρέθηκαν σε διάφορες τοποθεσίες μακριά από τη θάλασσα από όπου προέρχονταν τα κοχύλια, δείχνει ότι η χρήση τους ήταν ένα διαδεδομένο φαινόμενο, μια κοινή παράδοση που έφτασε μέχρι τις μέρες μας.
Οι ερευνητές θεωρούν πιθανότερο ότι οι άνθρωποι εκείνης της εποχής δεν πήγαν οι ίδιοι στις ακτές για να βρουν τα κοχύλια-χάντρες, αλλά τα προμηθεύτηκαν μέσα από δίκτυα εμπορικών ανταλλαγών, που είχαν δημιουργηθεί ανάμεσα στους κατοίκους των παρακτίων περιοχών και σε εκείνους της ενδοχώρας.
Για τους ανθρωπολόγους, χάντρες τόσο παλαιές δεν αποτελούν απλώς διακοσμητικά σύμβολα, αλλά μια πιο εξελιγμένη «τεχνολογία», ενδεικτική μιας πιο προχωρημένης σκέψης και της σταδιακής ανάπτυξης των σύγχρονων πολιτισμικών στοιχείων, που χαρακτηρίζουν και το σημερινό πολιτισμό μας.

Σύμφωνα με τον υπεύθυνο ερευνητή Φρανσέσκο ντ' Ερίκο, τέτοια διακοσμητικά σύμβολα αποτελούν ένα είδος «γλώσσας», καθώς αυτός ή αυτή που τα φορά, μεταφέρει μηνύματα στους γύρω ανθρώπους και μια εικόνα του εαυτού του/της, διαφορετική από το βιολογικό εαυτό.
Μέχρι πρόσφατα οι επιστήμονες πίστευαν ότι η εφεύρεση των πρώτων προσωπικών διακοσμητικών στολιδιών είχε συμπέσει με τον αποικισμό της Ευρώπης από τους homo sapiens πριν περίπου 40.000 χρόνια. Όμως το 2006 η ανακάλυψη τρυπημένων χαντρών, στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, πολύ παλαιότερων (ηλικίας 75.000 ετών τουλάχιστον) ανέτρεψε αυτή την αντίληψη, δείχνοντας ότι η ανάδυση της συμβολικής σκέψης και των πρώτων προσωπικών διακοσμητικών στολιδιών αναπτύχθηκε βαθμιαία ήδη από πολύ παλαιότερα, στο πλαίσιο της εξέλιξης των ανθρώπων, πριν φτάσουν στην Ευρώπη.
Το μυστήριο πάντως, κατά τους επιστήμονες, είναι ότι αυτές οι διακοσμητικές χάντρες από κοχύλια εξαφανίζονται από τα αρχαιολογικά αρχεία της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής πριν περίπου 70.000 χρόνια, μαζί με άλλες πολιτισμικές καινοτομίες, όπως τα χαράγματα σε πλάκες ώχρας και τα καλοδουλεμένα εργαλεία από κόκκαλα, και επανεμφανίζονται σε διαφορετικές μορφές κάπου 30.000 αργότερα. Αυτή τη φορά, τα προσωπικά στολίδια ανακαλύπτονται ταυτόχρονα στην Αφρική, την Ευρώπη και την Ασία.
Η προσωρινή εξαφάνιση των πολιτισμικών καινοτομιών, όπως η προσωπική συμβολική διακόσμηση του σώματος, κατά τους επιστήμονες, πιθανότατα οφείλεται σε σημαντική μείωση των πληθυσμών των homo sapiens λόγω της έντονης επιδείνωσης των κλιματολογικών συνθηκών πριν 60.000 - 73.000 χρόνια, γεγονός που εκτιμάται ότι απομόνωσε πολλές ομάδες ανθρώπων και διέρρηξε τα μεταξύ τους δίκτυα ανταλλαγής (π.χ. κοχυλιών για χάντρες).

Πηγή:
www.kathimerini.grμε πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_01/09/2009_294783

Και επισήμως στο βιβλίο Γκίνες

Σε ειδική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μηλιάς του δήμου Ηρακλεωτών, οι μεγαλύτεροι χαυλιόδοντες στον κόσμο βρέθηκαν στο νομό Γρεβενών και καταχωρήθηκαν επισήμως στο βιβλίο Γκίνες.Η Guinness World Records βράβευσε τη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Γρεβενών και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, όπου φυλάσσονται τα παλαιοντολογικά ευρήματα, τα οποία είδαν το φως τα τελευταία χρόνια από τις ανασκαφές του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ.

Οι χαυλιόδοντες, που βρέθηκαν, ανήκουν σε προβοσκιδωτό (μαστόδοντα- Mammut borsoni) 3.000.000 ετών και είναι οι μεγαλύτεροι παγκοσμίως, καθώς έχουν μήκος 5,02 μ. Το βραβείο παρέδωσε στο νομάρχη Γρεβενών, Δημοσθένη Κουπτσίδη, η εκπρόσωπος της Guinness World Records στην Ελλάδα, Τζένη Καραμποίκη, η οποία τόνισε πως τα Γρεβενά καταγράφονται για δεύτερη φορά στο Ρεκόρ Γκίνες, το 1997 όταν βρέθηκαν χαυλιόδοντες προβοσκιδωτού μήκους 4,39 μέτρων και σήμερα για τους χαυλιόδοντες μήκους 5,02 μέτρων.Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης απονεμήθηκαν έπαινοι για την αφιλοκερδή συμμετοχή τους στις παλαιοντολογικές ανασκαφές, που είχαν αποτέλεσμα την προστασία και την ανάδειξη των απολιθωμάτων, στα μέλη της ομάδας του Α.Π.Θ. και στην αναπληρώτρια καθηγήτρια Ευαγγελία Τσουκαλά, από τον Κοσμήτορα του Α.Π.Θ. Ι. Παπαδογιάννη.Από την πλευρά της η κα Ευαγγελία Τσουκαλά, επικεφαλής των ερευνών του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, έκανε μια αναδρομή στο ιστορικό των ανασκαφών στην Μηλιά και στα ευρήματα, που, όπως τόνισε, θα πρέπει να στεγαστούν στο Κέντρο Παλαιοντολογίας, το οποίο προωθεί η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Γρεβενών. Στην ομιλία του ο νομάρχης, Δημοσθένης Κουπτσίδης, αναφέρθηκε στη δημιουργία ενός σύγχρονου πολυδύναμου Κέντρου Παλαιοντολογίας στο δημοτικό διαμέρισμα Μηλιάς του δήμου Ηρακλεωτών σε έκταση, που βρίσκεται δίπλα από το χώρο των ανασκαφών .Όπως είπε, έχουν ήδη υπογραφεί οι προγραμματικές συμβάσεις του έργου της σύνταξης των μελετών, οι οποίες βρίσκονται στο στάδιο της ολοκλήρωσης τους.Σύμφωνα με τους μελετητές, το Κέντρο Παλαιοντολογίας θα καλύπτει δύο βασικούς τομείς δραστηριοτήτων: της επιστημονικής έρευνας σε θέματα παλαιοντολογίας και της έκθεσης των ευρημάτων για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Πηγή:
http://www.athens24.gr/news/news/panorama/news_detail.html?id=49134&inm=