26/10/10

«Aσημένιο» το φεγγάρι

Εκτός από αρκετό νερό, υπάρχει ακόμα και άργυρος στη Σελήνη, σύμφωνα με νέα μελέτη.



Τελικά το φεγγάρι μας δεν είναι καθόλου ένας άνυδρος ξερότοπος στερημένος από την Φύση, ενώ οι ποιητές που τραγούδησαν το «ασημένιο» χρώμα του, διαισθητικά είχαν δίκιο, καθώς νέες αναλύσεις των επιστημόνων της NASA όχι μόνο επιβεβαιώνουν ότι υπάρχει πολύ περισσότερο νερό από ό,τι πίστευαν, αλλά επίσης το έδαφός του είναι πλούσιο σε διάφορα στοιχεία, μεταξύ των οποίων υπάρχει ακόμα και άργυρος (ασήμι).


Οι ερευνητές του Κέντρου Ames της NASA υπό τον Άντονι Κολαπρέτε και του πανεπιστημίου Μπράουν των ΗΠΑ υπό τον πλανητικό γεωλόγο Πίτερ Σουλτς, μελέτησαν για λογαριασμό της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας περίπου 155 κιλά από σωματίδια της σεληνιακής σκόνης, που εκτοξεύτηκαν ψηλά όταν, πριν από περίπου από ένα χρόνο, το διαστημικό όχημα LCROSS της NASA έκανε σκοπίμως ελεγχόμενη πρόσκρουση στην επιφάνεια του δορυφόρου με ταχύτητα 9.000 χλμ. την ώρα, σε ένα σκιερό κρατήρα, όπου δεν είχε πέσει το φως του ήλιου επί δισεκατομμύρια χρόνια.
Μελετώντας τα δεδομένα που προέκυψαν από τον πειραματικό «βομβαρδισμό» (τα συνέλεξαν άλλα σκάφη, που μετά από λίγα λεπτά πέρασαν πάνω από το σημείο πρόσκρουσης), οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το έδαφος του φεγγαριού στους πόλους του, εκτός από πολύ παγωμένο νερό, περιλαμβάνει ένα πολύπλοκο μίγμα από ίχνη διαφόρων χημικών στοιχείων. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται το υδρογόνο (χρήσιμο για μια μελλοντική σεληνιακή βάση και για τη δημιουργία πυραυλικών καυσίμων), ο άργυρος (μάλλον σε μικροσκοπικά σωματίδια και όχι σε μορφή κατάλληλη για εξόρυξη), ο υδράργυρος (η τοξικότητά του μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε μια μελλοντική απόπειρα ανθρώπινης εξερεύνησης του υπεδάφους), η αμμωνία, το υδροξύλιο, το μονοξείδιο και το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και το ελεύθερο νάτριο.
Οι επιστήμονες, οι οποίοι παρουσίασαν τα ευρήματά τους στο περιοδικό «Science», σύμφωνα με τα πρακτορεία Reuters και AFP, το BBC και τα περιοδικά New Scientist και Νature, ανέφεραν ότι σε ένα μόνο κρατήρα της Σελήνης ανακαλύφθηκαν όλα αυτά τα χημικά στοιχεία, ανατρέποντας ουσιαστικά την μέχρι τώρα εικόνα για την γεωλογική και χημική «φτώχεια» της Σελήνης.

«Αυτό το μέρος μοιάζει με θησαυροφυλάκιο στοιχείων, γεμάτο συστατικά που έχουν απελευθερωθεί σε όλη τη Σελήνη», δήλωσε ο Σουλτς. Όπως είπε, οι αστροναύτες των αποστολών «Απόλλων», που περπάτησαν στο φεγγάρι πριν από δεκαετίες, είχαν βρει όχι μόνο ίχνη αργύρου αλλά και χρυσού στην πλευρά του δορυφόρου που «βλέπει» μόνιμα τη Γη. Όμως η νέα ανακάλυψη στους πόλους, στη μόνιμα σκοτεινή πλευρά, δείχνει ότι το ασήμι είναι εξαπλωμένο παντού, αν και, όπως επεσήμανε ο Αμερικανός γεωλόγος, «αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να πάμε να το εξορύξουμε».
Από την άλλη, ο ελληνικής καταγωγής επιστήμων Πολ Σπουδής του Σεληνιακού και Πλανητικού Ινστιτούτου της NASA στο Χιούστον εμφανίστηκε επιφυλακτικός για την ανακάλυψη αργύρου. «Χρειαζόμαστε μια αποστολή με όχημα ρόβερ στη σεληνιακή επιφάνεια. Θέλω να δω επιτόπιες μετρήσεις πριν το πιστέψω πράγματι».
Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι το 5,6% της συνολικής μάζας υλικών κρατήρα που έγινε η πρόσκρουση, αποτελείται από νερό, ενώ εκτιμούν ότι στους πόλους, κάτω από το μόνιμα παγωμένο επιφανειακό στρώμα, μπορεί να υπάρχουν πολλά δισεκατομμύρια λίτρα νερού, τα οποία θα αποτελέσουν πολύτιμο πόρο για την υποστήριξη μελλοντικών επανδρωμένων αποστολών στη Σελήνη. Όπως είπε ο Κολαπρέτε, «υπάρχουν μέρη στη Σελήνη που είναι πιο υγρά από τη Γη, αυτό είναι ένα σοκ!».
Το παγωμένο υπόγειο νερό (που εύκολα μπορεί να επανέλθει σε υγρή μορφή με αύξηση της θερμοκρασίας του) εκτιμάται ότι δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο στο νότιο πόλο, αλλά βρίσκεται συγκεντρωμένο σε κατά τόπους σκοτεινούς κρατήρες, όπου οι θερμοκρασίες μπορούν να φτάνουν και τους μείον 244 βαθμούς Κελσίου, όπως έδειξαν τα όργανα του σεληνιακού δορυφόρου LRO της NASΑ.


Πηγή: http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_22/10/2010_360928

Οι μέλισσες κάνουν ενστικτωδώς υπολογισμούς πιο γρήγορα και από κομπιούτερ

Οι μέλισσες είναι σε θέση να λύνουν πολύπλοκα μαθηματικά προβλήματα, τα οποία παίρνουν μέρες στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές για να τα λύσουν, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα, που έρχεται να αναδείξει μια ακόμη ικανότητα ενστικτώδους νοημοσύνης στο ζωικό βασίλειο.
Οι ερευνητές του πανεπιστημίου του Λονδίνου (Royal Holloway), υπό τον δρα Νάιτζελ Ρέιν της Σχολής Βιολογικών Επιστημών, δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο αμερικανικό περιοδικό οικολογίας και βιολογίας «The American Naturalist», σύμφωνα με τις βρετανικές «Guardian» και «Independent». Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι μέλισσες μαθαίνουν να πετούν ακολουθώντας τη συντομότερη δυνατή διαδρομή ανάμεσα στα λουλούδια που έχουν προηγουμένως ανακαλύψει με τυχαία σειρά, με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά «λύνοντας» το λεγόμενο «πρόβλημα του περιοδεύοντος πωλητή», ένα διάσημο και δισεπίλυτο γρίφο στον χώρο των οικονομικών και των μαθηματικών.
Στο πρόβλημα αυτό, ένας άνθρωπος (πωλητής) καλείται να βρει τη συντομότερη δυνατή διαδρομή ανάμεσα σε όλους τους προορισμούς που πρέπει να επισκεφτεί. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές λύνουν το πρόβλημα συγκρίνοντας το μήκος όλων των πιθανών διαδρομών και επιλέγοντας τον πιο σύντομο. Όμως οι μέλισσες φαίνεται να κάνουν ουσιαστικά το ίδιο πράγμα κάθε μέρα, χωρίς καν τη βοήθεια κομπιούτερ, απλώς με ένα εγκέφαλο που δεν είναι μεγαλύτερος από ένα σπόρο φυτού.
Όπως είπαν οι επιστήμονες, καθημερινά οι μέλισσες ξεκινούν να επισκεφτούν μια πληθώρα λουλουδιών σε διάφορες τοποθεσίες και, επειδή θέλουν να κάνουν εξοικονόμηση ενέργειας για το πέταγμά τους, «υπολογίζουν» μια διαδρομή που τους επιτρέπει να βρίσκονται στον αέρα το ελάχιστο δυνατό χρονικό διάστημα.
Χρησιμοποιώντας τεχνητά άνθη, συνδεμένα με υπολογιστές, οι ερευνητές έδειξαν ότι οι μέλισσες δεν χαράζουν μια πορεία απλώς με βάση την τυχαία σειρά που βρήκαν προηγουμένως τα λουλούδια, αλλά πάνε από λουλούδι σε λουλούδι ακολουθώντας συγκεκριμένο «σχέδιο», που τους επιτρέπει να πετάνε όσο γίνεται λιγότερο. Αφού εντοπίσουν τις θέσεις των λουλουδιών, στη συνέχεια οι μέλισσες επιστρέφουν σε αυτά έχοντας μάθει -με μυστηριώδη τρόπο- να ακολουθούν πια τον καλύτερο δυνατό δρόμο, δηλαδή τον πιο σύντομο, ώστε να εξοικονομούν χρόνο και ενέργεια (ή χρήμα, όπως θα έλεγε ένας πωλητής!).
«Παρά τους μικροσκοπικούς εγκεφάλους τους, οι μέλισσες είναι ικανές για εντυπωσιακά κατορθώματα στη συμπεριφορά τους. Πρέπει να καταλάβουμε με ποιο τρόπο μπορούν να λύσουν το πρόβλημα του περιοδεύοντος πωλητή χωρίς κομπιούτερ», δήλωσε ο υπεύθυνος της έρευνας.
Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι μια τέτοια ανακάλυψη θα μπορούσε να βοηθήσει και τους ανθρώπους σε διάφορα πρακτικά προβλήματα, όπως στην καλύτερη ρύθμιση της κυκλοφορίας σε ένα δίκτυο (π।χ. κυκλοφοριακό) ή στην εκτεταμένη αλυσίδα τροφοδοσίας μιας επιχείρησης, που στέλνει φορτηγά σε όλα σημεία του ορίζοντα και θέλει να εξοικονομήσει χρόνο και χρήμα στις μετακινήσεις.



19/10/10

Μπορεί ένα σκουριασμένο νόμισμα να αλλάξει τη σινο-αφρικανική ιστορία;


Τα μικρά χάλκινα νομίσματα, με την τετράγωνη τρύπα στο μέσον τους, μπορεί να μη μοιάζουν εντυπωσιακά, αλλά είναι ικανά να αλλάξουν ριζικά την αντίληψή μας για την ιστορική εξέλιξη της Ανατολικής Αφρικής, αποκαλύπτοντας το ρόλο της Κίνας στην περιοχή.

Τα κινεζικά νομίσματα του 15ου αιώνα ανακαλύφθηκαν από ομάδα Κενυατών και Κινέζων αρχαιολόγων στο χωριό Μαμπρούι στις βόρειες ακτές της Κένυα, ενώ στη μία τους όψη, οι αρχαιολόγοι μπόρεσαν να διαβάσουν την επιγραφή «Γιονγκλέ Πονγκμπάο», το όνομα της δυναστείας που έκοψε το νόμισμα μεταξύ 1403 και 1424. «Τα νομίσματα αυτά μετέφερε εκπρόσωπος του αυτοκράτορα Τσουνγκ Ζου. Ξέρουμε σήμερα ότι πολλοί λαθρέμποροι έλιωναν τα χάλκινα νομίσματα. Αυτά, όμως, πρέπει να χαρίστηκαν από τον αυτοκράτορα σε κάποιον τοπικό αξιωματούχο», λέει ο επικεφαλής της ανασκαφής καθηγητής Ξιν Ντασού του Πανεπιστημίου του Πεκίνου.

Τα νομίσματα έφθασαν έτσι στην αφρικανική ήπειρο σχεδόν έναν αιώνα πριν την άφιξη των πρώτων Ευρωπαίων, χάρη στον Ζενγκ Χε, το θρυλικό Κινέζο ναύαρχο που -σύμφωνα με το θρύλο- οδήγησε αρμάδα 300 πλοίων για να διασχίσει τον Ινδικό ωκεανό το 1418.
Το κατόρθωμα του Ζενγκ Χε θεωρείτο ότι ανήκε στο θρύλο, μέχρις ότου ψαράδες στο χωριό Λαμού της Κένυα εμφανίσουν κινεζικά πήλινα του 15ου αιώνα, που είχαν ανασύρει με τα δίχτυα τους. Μετά την ολοκλήρωση γονιδιακών εξετάσεων, η επιστημονική κοινότητα πείσθηκε ότι οι κάτοικοι του χωριού είχαν καταγωγή από την Κίνα, επιβεβαιώνοντας το θρύλο του Ζενγκ. Για να συνεχίσει τις έρευνες, το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου έστειλε φέτος ομάδα αρχαιολόγων, με προϋπολογισμό 3 εκατ. δολαρίων για έρευνες τριών ετών. Το χωριό Μαμπρούι επελέγη χάρη σε αρχαία κείμενα που κάνουν λόγο για συνάντηση του Ζενγκ Χε με το Σουλτάνο του Μαλίντι, τον πιο ισχυρό ηγεμόνα των βόρειων ακτών της Ανατολικής Αφρικής εκείνη την εποχή.
Αν και τα στοιχεία δεν είναι ακόμη σαφή, τα ευρήματα διαψεύδουν τους ισχυρισμούς του Πορτογάλου εξερευνητή Βάσκο ντε Γκάμα, ότι ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος έμπορος που ανέπτυξε σχέσεις με την Α. Αφρική. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι η Κίνα είχε αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με την Αφρική πολύ νωρίτερα από ότι η Ευρώπη.